Protocol scheiden op school

Karen van der Toolen

Protocol gescheiden ouders voor scholen

1979: In groep 8, toen trouwens nog de 6^de klas, werden tijdens het kringgesprek 4 andere kinderen en ik even fijn “in het zonnetje gezet ” door de leerkracht. Als kinderen van gescheiden ouders vielen we wel op qua gedrag. Gelukkig zei er ook nog bij dat wij daar zelf natuurlijk niets aan konden doen. De man had zich vast voorgenomen aandacht te besteden aan dit onderwerp en bedoelde het ongetwijfeld goed maar ik ben nooit vergeten hoe ongemakkelijk ik me voelde.

Inmiddels is er gelukkig veel veranderd op het gebied van begeleiding van leerlingen. Echtscheidingen blijven echter wel een lastig punt voor scholen en ik spreek als voormalig schoolleider verantwoordelijk voor zorgleerlingen uit ervaring. Jaarlijks zijn er in Nederland ongeveer 70.000 kinderen betrokken bij een echtscheiding. Dat je als school nadenkt over hoe je hiermee omgaat is dus eigenlijk niet meer dan logisch.

Zorgvuldig beleid rondom echtscheiding en kinderen van gescheiden ouders bestaat grofweg uit 3 zaken:

Hoe leggen we de gegevens rondom de gezinssituatie vast en hoe gaan we bij echtscheiding om met zaken als
informatievoorziening en oudergesprekken. Het is goed om hier een protocol voor te maken. En nee ik ben geen papiertijger, maar duidelijkheid zorgt ervoor dat je als school niet “meegezogen” wordt in conflicten tussen de ouders.
Wat kan de leerkracht/docent doen om een leerling (en ouders) zo goed mogelijk te helpen in een scheidingssituatie. Hoe signaleer je dat het niet goed gaat met een kind.
Hoe gaan we als school om met vechtscheidingen. Ik hoor een aantal oud-collega’s al zeggen: ”Moeten wij ons daar mee bemoeien?” Het antwoord is: Ja, deskundigen zijn het er over het algemeen over eens dat het betrekken van kinderen in een vechtscheiding als een vorm van kindermishandeling moet worden gezien. Een vinger aan de pols houden en alert zijn op signalen van kinderen en ouders is dan ook een must.

In dit artikel besteed ik aandacht aan het Protocol gescheiden ouders, wat is er wettelijk geregeld, waar moet je aan denken, wat kan je als school van de ouders verwachten en andersom wat kun je van de ouders verwachten. Lees hiervoor ook de blog ”Wanneer vertellen we dat we gaan scheiden.” Er zijn standaard protocollen in omloop maar deze besteden vooral aandacht aan informatieplicht, ik heb ervoor gekozen een protocol te maken die ook beschrijft hoe je als school omgaat met de thuissituatie, neutraliteit en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind in echtscheidingssituaties.

Maar hoe maak je nu een goed protocol?

Neem in ieder geval punten op over de thuissituatie, informatieplicht, neutraliteit van de school en hoe je omgaat met de sociaal- emotionele ontwikkeling van de leerlingen.

Allereerst is het belangrijk om in kaart te brengen hoe de thuissituatie is:
Hebben beide ouders gezag, hoe is de zorg verdeeld en wanneer zijn er wisselmomenten, zijn de ouders “on speaking terms”?

Daarna moet je bedenken hoe je als school omgaat met de informatieplicht. Wettelijk gezien is er niet heel veel geregeld. In artikel 11 WPO en artikel 23B WVO wordt beschreven dat de school de vorderingen van de leerling moet rapporteren aan ouders/ voogden en verzorgers. In het Burgerlijk Wetboek (art. 1:377c BW) is daarnaast nog een artikel opgenomen over informatieplicht als één van de ouders
geen gezag heeft. In de bijlage vind je meer informatie over ouderschap en gezag.

Veel interessanter is natuurlijk hoe je hier als school mee om gaat, vind je het belangrijk dat allebei de ouders op de hoogte zijn? Neem je als school de niet-verzorgende ouder serieus?

Bedenk dat beide ouders recht hebben op informatie, de school heeft zelfs een actieve informatieplicht naar ouders. Je kunt er niet zo maar vanuit gaan dat de ene ouder de andere ouder informeert. Het is een grote (terechte) ergernis van de niet-verzorgende ouder dat hij/zij geen informatie ontvangt. Zeker in het geval van ouderverstoting gaan scholen er vaak ten onrechte vanuit dat de niet-verzorgende ouder geen contact wil.

Scholen met betrekking tot de informatieplicht

Veelgevraagde vragen van scholen met betrekking tot de informatieplicht zijn:

Hoe ga je om met ouders, die niet samen naar een 10- minuten gesprek of een gesprek het kader van extra zorg van hun kind?

In principe moet je als school de mogelijkheid bieden voor een afzonderlijk gesprek. Nu begrijp ik dat dit zeker bij een zorggesprek waar vaak meerdere partijen bij betrokken zijn haast niet uitvoerbaar is. Op een school kwam ik een mooie zin tegen in hun protocol: “ De uitnodiging voor een gesprek betreft een gezamenlijk gesprek voor beide ouders. In bijzondere situaties kan hiervan worden afgeweken.” Daarna volgde de uitleg wat je dan als ouders moest doen. Het mooie ervan vond ik dat je het als school dus eigenlijk gewoon vindt dat de ouders samen komen in het belang van hun kind.

Zijn nieuwe partners eigenlijk welkom bij zo’n gesprek?

Een nieuwe partner heeft geen recht op informatie zonder toestemming van beide ouders met gezag. Dit is trouwens wel discutabel als de nieuwe partner ook verzorger van het kind is.

Geldt de informatieplicht ook als één van de ouders geen gezag heeft?

Deze is dan beperkter. Een school moet een ouder zonder gezag informatie geven over belangrijke zaken zoals bijvoorbeeld rapporten over cognitie en sociaal- emotionele ontwikkeling. Deze ouder moet hier zelf om vragen. De verzorgende ouder moet overigens op de hoogte gebracht worden en dezelfde informatie krijgen. Als het geven van informatie niet in het belang van het kind is mag dit ook geweigerd worden, in dit geval is het uiteraard goed dit te bespreken binnen het team.

Hoe ga je om met een man die beweert de biologische vader te zijn van een kind en informatie wil?

Een mogelijke biologische ouder is voor de wet geen ouder. Je hoeft en mag zelfs dus geen informatie verstrekken.

Ik schreef al eerder dat je als school niet meegezogen wilt worden in echtscheidingsconflicten. Het is dan ook belangrijk dat je als
school/medewerker neutraal bent, ook bij het voldoen van de informatieplicht. Laat je niet verleiden mee te gaan in de verhalen van één van de partijen, hoe verleidelijk dit ook is als er een huilende vader of moeder voor je zit.

Je hoeft als leerkracht/docent ook geen informatie te geven aan een gescheiden ouder als dat betekent dat je als school je neutraliteit verliest. Als een gescheiden ouder je dus vraagt of de leerprestaties van het kind anders zijn als deze bij de andere ouder is, hoef je hier geen antwoord op te geven.

Tenslotte neem je in je protocol op hoe je aandacht besteed aan de sociaal- emotionele ontwikkeling van kinderen in scheidingssituaties of kinderen van gescheiden ouders. Bied je een programma aan, zijn er extra leerling gesprekken? Wanneer trek je aan de bel?

Wil je als school een goed scheidingsprotocol hebben stuur me dan een mail dan ontvang je een standaard protocol. Ook voor voorlichtingen of hulp bij het maken van beleid rondom kinderen en echtscheidingen kun je me mailen op ……… of bellen 06-36124219

Bronnen:
www. Onderwijsgeschillen.nl
WPO (wet Primair Onderwijs)
WVO (Wet Voortgezet Onderwijs)

Lees ook eens mijn artikel over (vecht)scheidingen en scholen.

Interessant artikel? Deel de info!

Danique Schoorl

Danique heeft honderden ouders geholpen om uit vervelende conflicten te komen en een manier van samenwerken te vinden. Een complexe scheiding? Dan ben je bij haar aan het juiste adres! Danique is EFT mediator, kindercoach en relatiehelper. Daarnaast is zij opgeleid tot financieel echtscheidingsadviseur. Haar kennis en ervaring gebruikt zij om jou te helpen online aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld met het maken van een ouderschapsplan, of het verbeteren van de communicatie met de andere ouder. Goedkoop, online en je hebt de regie zelf in handen. Is er persoonlijke begeleiding nodig? Bel van naar T. 085 - 130 44 44 om te bespreken wat de mogelijkheden zijn.