Vroeger werd er gesproken over een voogd en een toeziend voogd. Dat bestaat al een tijdje niet meer. Tegenwoordig spreken we van gezag als het de ouders betreft. Als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, dan hebben beide ouders, voor de kinderen voortgekomen uit het huwelijk (of partnerschap) het gezag.
Waren jullie niet getrouwd of geregistreerd partners dan is het van belang dat de vader niet alleen het kind heeft erkend, maar ook het gezag heeft aangevraagd. Dat gaat vaak via een formulier bij de gemeente. Is dat niet het geval, dan is het gezag alleen naar de moeder gegaan. Je kunt het ouderlijk gezag online, kosteloos aanvragen met je Digid.
Ook als jullie uit elkaar gaan blijft het ouderlijk gezag bij jullie beiden. Jullie blijven samen ouders en het kind heeft recht op een goede relatie met zijn of haar ouders. De andere ouder mag dit niet in de weg staan en jullie moeten samen bepaalde beslissingen blijven nemen. Gezag en voogdij wordt vaak door elkaar gehaald, maar weet dat er alleen nog wordt gesproken over gezag als het de ouders betreft.
We spreken alleen van voogdij wanneer de ouder(s) met gezag een ander aanwijzen om beslissingen te maken voor hun kind als zij dat zelf niet kunnen. Bijvoorbeeld na overlijden. Of wanneer jeugdzorg betrokken is bij het welzijn van het kind. Dan kan een voogd zijn aangewezen.
Als jij wilt regelen wie er na jou/jullie overlijden belangrijke beslissingen mag maken voor je kind, dan kun je kosteloos een aantekening laten maken in het gezagsregister.
Tenzij er sprake is van een bijzondere situatie (zie de uitzonderingen) behouden beide ouders het ouderlijk gezag en blijven jullie samen verantwoordelijk voor de opvoeding en verzorging van de kinderen. Wil je weten of je het gezag hebt? Dan kun je de rechtbank bellen. Zij kunnen dit voor jou in het gezagsregister nakijken. Er is trouwens recent een wetsvoorstel aangenomen, waarbij geregeld wordt dat de vader ook automatisch het gezag verkrijgt als ouders niet zijn getrouwd of een geregistreerd partnerschap hebben gehad.
Jullie blijven samen verantwoordelijk voor de opvoeding en verzorging van jullie kind(eren). Ook als jullie uit elkaar zijn. Dat betekent dat jullie samen de belangrijke beslissingen moeten nemen en ook samen bepalen waar de kinderen wonen. Jullie hebben het recht geïnformeerd te worden over zaken die de kinderen aangaan, maar ook betrokken te worden bij beslissingen over bijvoorbeeld een nieuwe school of een buitenlandse vakantie. Al deze afspraken leg je vast in het ouderschapsplan.
Toestemmingsformulier reizen naar het buitenland
In heel bijzondere gevallen, alleen als het kind echt klem komt te zitten tussen beide ouders en er geen uitzicht is op verbetering kan de rechter bepalen dat één ouder het gezag toegewezen krijgt. In principe is dit een zeer onwenselijke situatie voor alle betrokkenen en komt in de praktijk gelukkig niet heel vaak voor.
Alleen als er een zogenaamde wettelijke ontzeggingsgrond is om de andere ouder omgang met het kind te ontzeggen, kan de gezagsdragende ouder de rechter hierom verzoeken. Er dienen dan echt serieuze gronden te zijn zoals;
Kom jij hierdoor ook vaak in conflict met je ex-partner en lijkt het soms onmogelijk om met elkaar te kunnen communiceren?
Misschien is de ONS (Ouderschap Na Scheiding) training iets voor jou. Maak de training in je eigen tempo en verbeter de communicatie tussen jezelf en je ex-partner. Meer weten over het oplossen van conflicten? Lees hier verder.
In de praktijk bekijk ik de situatie liever vanuit de situatie van het kind. Het kind heeft recht op beide ouders. Daarvoor is het van belang dat de ouders het contact met de andere ouder stimuleren en faciliteren. Dat de ouders positief over elkaar blijven praten, ook als ze in de ogen van de ander fouten maken. Dat de ouders boodschappen direct aan elkaar overbrengen, zonder tussenkomst van de kinderen. De informatie en consultatieplicht zou dus enkel via de ouder direct moeten gaan, kinderen zouden daar geen last van moeten hebben.
Gezag en voogdij is in veel gevallen helemaal geen issue. Maar juist wanneer ouders regelmatig in conflict komen met elkaar, of er instanties zoals jeugdzorg betrokken raken dan kan men te maken krijgen met vragen over gezag en voogdij. Want wanneer één van de ouders de informatie-, en consultatieplicht aan de laars lapt, kan het soms knap lastig zijn om aan je informatie te komen. Dan is het in de eerste plaats om te weten wat jouw rechten en plichten zijn. Anderzijds is het belangrijk om te werken aan een werkbare relatie met de andere ouder.
Maar dat gaat niet altijd even makkelijk. Soms zijn er redenen waarom een ouder niet in staat is de omgang met de andere ouder in stand te houden. Dat kan bijvoorbeeld komen door gebrek aan vertrouwen, angst of een onveilige situatie. Soms nemen de emoties de overhand bij een ouder, is er sprake van ouderverstoting of spelen psychische problemen een rol. Dan kan gezag best wel eens voor problemen zorgen. Bijvoorbeeld als iemand weigert toestemming te geven voor medische zorg of vakantie. Of wanneer een ouder die kinderen weg wil houden bij de ander (en daarbij vaak de handelingsverlegenheid van hulpinstanties, die niet aan waarheidsvinding doen). Dit zijn serieuze problemen, die een serieuze aanpak verdienen. Mocht je in zo een situatie zitten en hulp willen, bel mij gerust voor overleg.
Wil jij je kind steunen in deze periode door spelenderwijs boekjes aan te bieden, die bij de leeftijd passen? Dit overzicht van boeken over scheiden voor kinderen kan je daarbij helpen.
Wanneer heb ik recht op kindgebonden budget na scheiding? Als je getrouwd was (of een geregistreerd partnerschap hebt gehad) dan moet je aan een aantal voorwaarden voldoen, voordat je recht hebt op kindgebonden budget.
Het lijkt soms zo vanzelfsprekend, wat er moet gebeuren met de koopwoning als je gaat scheiden. Maar er zitten behoorlijk wat haken en ogen aan. Met name als je te maken hebt met hypotheekrente bijvoorbeeld. Marieke legt uit hoe het zit.
